project ZOV.t
aanbouw turnzaal met 2 klassen in een basisschool te Vrasene, 2018-2022
tekst : Koen Bogaert
fotografie : Liesbet Goetschalckx
Een ontwikkelde samenleving eert zijn waarden. Op een begraafplaats herdenken we onze voorvaderen in stilte. Enkele bezoeken staan vast in onze jaarkalender. De plaats ligt vaak rustig en meestal is de indeling van het terrein zeer geordend en gebaseerd op een klassiek patroon. Mensen van vandaag groeten er hun voorgangers van gisteren.
De meeste kerkhoven worden niet bezocht omwille van de architectuur maar om de overledenen ter plaatse te herdenken. Zo is Père-Lachaise te Parijs - met zijn meer dan drie miljoen bezoekers per jaar - het meest bezochte kerkhof ter wereld omdat er zoveel beroemdheden zijn begraven. De nog levende hippies leggen tot op vandaag massaal bloemen aan het graf van de controversiële zanger Jim Morisson (1943-1971) van The Doors die zijn episch nummer ‘The End’ wel heel persoonlijk uitspeelde.
Andere necropolissen worden opgezocht omdat het zo intrigerende plaatsen zijn. Het zijn vaak ruime en groene omgevingen waar heel rustig kan gewandeld en gemediteerd worden. Een bijzonder indrukwekkend monument -een absolute aanrader- staat in Wikipedia als volgt beschreven :
“...
Het kerkhof Skogskyrkogården (“Het Boskerkhof”) is een van de veertien werelderfgoederen op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO in Zweden. Het is een cultuurerfgoed en is in 1994 op de lijst opgenomen.
Dit kerkhof in Enskede, een buitenwijk van Stockholm, is ontstaan tussen 1917 en 1940. Het is ontworpen door twee jonge architecten, Gunnar Asplund en Sigurd Lewerentz, op de plaats van de vroegere delfgrond voor stenen, die met dennen overgroeid was. Het ontwerp verenigt de vegetatie met architectonische elementen, en haalt daarbij voordeel uit de onregelmatigheden van het grondstuk. De Kapel van de Opstanding werd gebouwd in 1926, het crematorium van 1934 tot 1940.
In het Tallum-paviljoen, in het zuidelijke deel van Skogskyrkogården, is een permanente tentoonstelling over het kerkhof en de beide architecten.
De reden voor opname op de werelderfgoedlijst was: Skogskyrkogården is een exceptioneel voorbeeld hoe architectuur en landschap gecombineerd kunnen worden in een kerkhof. Deze creatie heeft grote invloed gehad op het ontwerp van kerkhoven over de hele wereld.
...”
Het ontwerpen van een herdenkingsplaats is uiteraard heel bijzonder maar ernaast bouwen heeft toch ook iets speciaal. Het project ZOV.t gaat over de herwerking van een kleine schoolcampus waar aan de kant van het kerkhof een nieuwe turnzaal met daarboven 2 klassen zijn geprogrammeerd. We respecteren de rust van begraafplaats door de straatgevel van de zaal gesloten te houden. De bovenbouw geven we een klassieke en serene opbouw die geen aandacht vraagt. De grote raamvakken kunnen wel een herinnering oproepen aan de kleine opbergvakjes op het terrein ernaast. De kleuren zijn niet opvallend en gaan op in het geheel. Tussen de nieuwbouw en het bestaande schoolgebouw plaatsen we een bijkomende traphal waarin we heel verzorgd de kenmerken steken van de oorspronkelijke bouwfase. Zo erkennen we ook ons gebouwd verleden.
